Thursday, 28 March, 2024

Μάρτιος: Καλό μήνα! 1 Μαρτίου με έθιμα και παραδόσεις

1 Μαρτίου σήμερα. Μπήκε ο Μάρτιος Καλό Μήνα σε όλους. Στο Ιουλιανό και αργότερα στο Γρηγοριανό ημερολόγιο έχει 31 ημέρες. Από τις 19 μέχρι τις 23 Μαρτίου ο ήλιος μπαίνει στον αστερισμό του Κριού.
Στις 21 Μαρτίου πραγματοποιείται η αστρονομική έναρξη της άνοιξης με τη λεγόμενη «εαρινή ισημερία», δηλ. την ίση χρονική διάρκεια ημέρας και νύχτας.
Το όνομα του είναι ρωμαϊκής καταγωγής.
Ο Μάρτιος είχε οριστεί ως ο μήνας του θεού Μαρς, που αντιστοιχεί με τον Άρη, το θεό του πόλεμου των αρχαίων Ελλήνων. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ήταν αφιερωμένος στον Mercurius δηλ. τον Ερμή.
Οι μεγάλες καιρικές μεταβολές του, έδωσαν αφορμή στη λαϊκή φαντασία να πλάσει μύθους, θρύλους, παροιμίες και παραδόσεις, που αναφέρονται στα βασικά γνωρίσματα του. Αρκετοί μύθοι ζητούν να αιτιολογήσουν, γιατί ο Μάρτης μια γελά και μια κλαίει.
Σύμφωνα με κάποια αθηναϊκή παράδοση ο Μάρτης έχει δυο γυναίκες, την μια πολύ όμορφη και φτωχή, την άλλη πολύ άσκημη και πολύ πλούσια. Ο Μάρτης κοιμάται στη μέση.
Όταν γυρίζει προς την άσκημη, κατσουφιάζει, μαυρίζει και σκοτιδιάζει όλος ο κόσμος, όταν γυρίζει από την όμορφη, γελάει, χαίρεται και λάμπει όλος ο κόσμος.
Αλλά τις περισσότερες φορές γυρίζει από την άσχημη γιατί αυτή είναι πλούσια και τρέφει και τη φτωχή και όμορφη.
Άλλες ονομασίες: Ανοιξιάτης, Κλαψομάρτης, Πεντάγνωμος, Φυτευτής και Βαγγελιώτης (λόγω Ευαγγελισμού)
Γιατί φοράμε “Μάρτη”
Μάρτης αποκαλείται το έθιμο στο οποίο ένα φτιαγμένο από κόκκινο και άσπρο σχοινάκι ή κλωστές που έχουν στριφτεί ή πλεχτεί, βραχιόλι που φοριέται την 1η Μαρτίου στην Ελλάδα.
Ο Μάρτης ή Μαρτιά είναι ένα έθιμο που έχει ρίζες στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.
Σήμερα και για όλο το μήνα παιδιά και μεγάλοι φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή. Οπως λέει ο λαός, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης για να μην καούν.
Οταν τελειώσει ο μήνας το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν και το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους.
Σημερα και για όλο το μήνα παιδιά και μεγάλοι φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή. Οπως λέει ο λαός, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης για να μην καούνΣημερα και για όλο το μήνα παιδιά και μεγάλοι φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή. Οπως λέει ο λαός, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης για να μην καούν
Έθιμο των Βαλκανίων
Ωστόσο δεν είναι μόνο η χώρα μας που έχει αυτό το εθιμο. Μάρτη φοράνε και στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, μία μικρη καρφίτσα που τη λένε Μαρτσισόρ, τη Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία και την Μολδαβία.
Το έθιμο του Μάρτη γιορτάζεται ίδιο και απαράλλαχτο στην ΠΓΔΜ με την ονομασία Μάρτινκα και στην Αλβανία ως Βερόρε. Οι κάτοικοι των δυο γειτονικών μας χωρών φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για να μην τους «πιάσει» ο ήλιος, τα οποία και βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι. Άλλοι πάλι δένουν τον Μάρτη σε κάποιο καρποφόρο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία, ενώ μερικοί τον τοποθετούν κάτω από μια πέτρα κι αν την επόμενη ημέρα βρουν δίπλα της ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η υπόλοιπη χρονιά θα είναι πολύ καλή.
Δεν είναι μόνο η χώρα μας που έχει αυτό το εθιμο. Μάρτη φοράνε και στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, μία μικρη καρφίτσα που τη λένε Μαρτσισόρ, τη Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία και την ΜολδαβίαΔεν είναι μόνο η χώρα μας που έχει αυτό το εθιμο. Μάρτη φοράνε και στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, μία μικρη καρφίτσα που τη λένε Μαρτσισόρ, τη Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία και την Μολδαβία.
Οι Βούλγαροι, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται Μαρτενίτσα. Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα», που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη.
Στο τέλος του μήνα αφηνουμε το Μάρτη στα λουλούδια για να το πάρουν τα πουλιά και να φτιάξουν φωλιά!
Η Μαρτενίτσα λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού σαν φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία. Το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει στα ρουμανικά την ονομασία Μαρτσισόρ. Η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της Ρουμανίας.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο θεός Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή. Τον απήγαγε όμως ένας δράκος, με αποτέλεσμα να χαθεί και να βυθιστεί ο κόσμος στο σκοτάδι. Μια μέρα, ένας νεαρός μαζί με τους συντρόφους του σκότωσε τον δράκο και απελευθέρωσε τον Ήλιο, φέρνοντας την άνοιξη. Ο νεαρός έχασε τη ζωή του και το αίμα του -λέει ο μύθος- έβαψε κόκκινο το χιόνι. Από τότε, συνηθίζεται την 1η του Μάρτη όλοι οι νεαροί να πλέκουν το «Μαρτισόρ», με κόκκινη κλωστή που συμβολίζει το αίμα του νεαρού άνδρα και την αγάπη προς τη θυσία και άσπρη που συμβολίζει την αγνότητα.
Καλό Μήνα σε όλους.

Μοιραστείτε με τους φίλους σας
Μοιράσου με τους φίλους σου